Anadolu leoparı ISUBÜ’ye emanet

Tarım ve Orman Bakanlığının çalışmalarıyla, iki ayrı yerde bir kez daha görüntülenen Anadolu leoparının yayılış haritası oluşturulacak, bulunması muhtemel alanlardaki işaretler araştırılacak.

Tarım ve Orman Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Doğu Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP), nesli tehlike altında olan Anadolu leoparının tespiti ve korunmasına yönelik eylem planı hazırlanması için önemli bir adım attı. Bu çerçevede son yıllarda izi fotokapanlarla sürülen Anadolu leoparı, kısa bir süre önce iki ayrı yerde görüntülendi. Anadolu leoparı tespitinin geçmişi Ankara’nın Beypazarı ilçesinde 1974 yılında öldürülen Anadolu leoparının bu türe ait son birey olduğu ve Türkiye’de tükendiği düşünülmekteyken, DKMP Genel Müdürlüğünün arazi çalışmaları sırasında rastlanan iz ve işaretler üzerine, bunun aksi yönünde bulgulara ulaşılmasıyla arama çalışmaları başlatılmıştı. İlk olarak bir bölgede başlatılan çalışmalar neticesinde, 25 Ağustos 2019’da erkek bir Leopar bireyine ait fotoğraflar fotokapana yansımıştı. Bunun üzerine ulusal bir eylem planı hazırlama çalışmaları gündeme geldi ve sistematik veri toplama faaliyetleri başladı. Süreç içerisinde Türkiye’de, farklı bir bölgede yapılan çalışmalarda da bir erkek birey daha tespit edildi. DKMP Genel Müdürlüğüne gelen ihbarların değerlendirilmesi sonucunda, Türkiye’de en az dört farklı alanda leopar bireyleri olduğu belirlendi. Kapsamlı bir araştırma ile mevcut-potansiyel yaşama alanlarının acilen belirlenmesi için Leopar araştırma birimi oluşturularak 'leopar eylem planı' çalışmaları başlatıldı. ISUBÜ ile DKMP Arasında Pars Araştırma ve İzleme işbirliği Protokolü İmzalandı T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi arasında, " Pars (Panthera pardus) Araştırma ve İzleme işbirliği Protokolü" imzalandı. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Kadir Çokçetin ve Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yılmaz Çatal’ın imza attığı protokolde ülkemizde tespit edilen Pars (Panthera pardus) türüne ait alt türlerin araştırılması ve izlenmesi faaliyetleri ISUBÜ Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi Bölümü tarafından yürütülecek. Anadolu Parsı (Panthera pardus tulliana) başta olmak üzere ülkemizde yaşayan Pars türlerinin popülasyon büyüklüklerinin ve yayılış alanlarının tespit edilmesi ile ilgili türe ilişkin izleme faaliyetlerinin yapılmasına ilişkin iş birliğinin usul ve esaslarını kapsayan protokol çerçevesince ISUBÜ, bilimsel danışmanlık görevini yürütecek. Toplanan verilerin değerlendirilmesi, iz, dışkı, fotoğraf, video, DNA örneği vb. analiz edilmesinin sağlanması yanında çalışmalarda bilimsel altlığı oluşturulacak ve ihtiyaç doğrultusunda arazi çalışmalarına dahil olunacak. Parsın araştırılması, izlenmesi vb. çalışmalarda ulusal ve uluslararası projeler hazırlanarak, projelerin işbirliği içerisinde yürütülmesini sağlanacak. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Kadir Çokçetin, DKMP Genel Müdürlüğü Yaban Hayati Dairesi Etüt Envanter Şube Müdürü Tuğba Usta, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Yaban Hayatı Yönetimi ve Ekolojisi Bölümü Öğretim üyesi Doç.Dr. Hüseyin Ambarlı’nın hazır bulunduğu protokol imza törenine ISUBÜ’den Rektör Prof. Dr. Yılmaz Çatal, Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Alkan, Orman Fakültesi Yaban Hayatı Ekolojisi Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Yasin Ünal katıldı. Anadolu leoparı alt türünün yayılış haritası oluşturulacak Proje ve protokoller kapsamında yapılacak çalışmalarla Anadolu leoparı alt türünün yayılış haritası oluşturulacak, bulunması muhtemel alanlarda iz, dışkı, leş gibi işaretler araştırılacak. Ayrıca, yöre insanları ile görüşülerek bu alanlardaki bireylerin tespiti, koruma ve geliştirilme tedbirlerinin alınarak uygulamaya konulması, özellikle popülasyonun geleceği için dişi birey bulunması da eylem planının önemli konuları arasında yer alacak. Üç farklı alt tür sanılıyordu, aynı alt tür oldukları belirlendi 'Göçmen Türler Sözleşmesi Orta Asya Memeli Çalışma Grubu' çerçevesinde gerçekleştirilen '1. Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı' Gürcistan’da, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha önceden farklı alt türler olduğu düşünülen Kafkas leoparı, İran leoparı ve Anadolu leoparının yapılan genetik çalışmalar sonucunda, aynı alt türler olduğu bilgisi sunuldu. Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, aynı türe verilen farklı isimlerden, ilk önce verilen ismin kabul edilmesi kuralına göre “P. pardus tulliana” (Anadolu leoparı) ismi, tüm coğrafyada görülen alt tür için bilimsel isim kabul edildi. Ayrıca, bu alt tür için bir ‘bölgesel eylem planı’ hazırlanarak onaylandı. Günde 25 kilometreden fazla hattı dolaşıyor Yürütülen çalışmalardan elde edilen bulgulara göre, birçok yırtıcı memeli gibi Anadolu leoparı da, kendi yaşam alanı sınırlarında avlanmak ve bu alanı korumak için çaba sarf ediyor. DKMP Genel Müdürlüğünce bugüne kadar Anadolu leoparına ilişkin çok sayıda görüntü ve video kaydına ulaşıldı. Buna göre, Anadolu leoparının bir günlük periyotta 25 kilometreden fazla hattı dolaştığı tespit edildi.